WEL OF NIET EEN HAND GEVEN

een kerkelijk gebruik nader bekeken

Dit is niet een artikeltje dat we in de Corona-tijd vergeten waren te plaatsen. Het gaat om het geven van de hand door een kerkenraadslid in de Eredienst aan de voorganger.
In de lutherse kerk van Zierikzee kreeg en krijgt de voorganger aan het begin van de Eredienst geen hand.
In de meeste lutherse kerken in ons land is die handdruk wel gebruikelijk. Sinds wanneer dit het geval is, weet ik niet. Vrijwel zeker is het geven van de hand onder calvinistische invloed ingevoerd.

In de calvinistische traditie worden de predikant, de ouderling en de diaken als onderscheiden ambtsdragers aangemerkt. De afwezigheid van de ouderling wordt als hindernis voor een rechtsgeldige predikdienst gezien.

Een kerkenraadslid geeft de predikant de hand: het is een vorm van ambtelijke solidariteit en het benadrukken van de verwachting die de kerkelijke gemeente mag hebben van het werk van de voorganger.
Maar de verplichte aanwezigheid van een ouderling houdt een misverstand in het leven: dat een ambtsdrager de verkondiging mogelijk en legitiem (wettig) maakt.


een lutherse predikante

© Microsoft Copilot
Voordat de PKN tot stand kwam, huldigden de Nederlandse lutheranen het ene Ambt van Verkondiging. Het Woord van God maakt dit Ambt mogelijk. Dit Woord is Christus zelf, de levende Heer.
Het Ambt van Verkondiging is aan heel de kerkelijke gemeente opgedragen. Uit praktische overwegingen verkondigt één gemeentelid het Woord. Hij of zij is daartoe geroepen. Ouderlingen en diakenen voeren slechts bepaalde taken uit.
De gemeenteleden blijven zitten voor het begin van de Eredienst, wanneer predikant en kerkenraadslid binnenkomen. Ze hoeven niet 'uit respect voor het ambt' op te staan, want het ambt is al aanwezig!

De Woordverkondiging in de lutherse kerk heeft sacramentele waarde. Christus spreekt tot zijn leerlingen:
‘Wie u hoort, hoort mij,’ Lukas 10,16. vrgl. Matth. 10,14.
Ook in het zichtbare Woord (Doop, Biecht en Avondmaal) ontvangen wij Christus. Hij legitimeert de Verkondiging en niet een kerkenraadslid.
Laten we als lutherse kerkgemeenschap zuinig zijn op onze symbolen en gewoonten die eigen zijn aan onze identiteit.

Willem Baan


Iets over mijzelf

Na een dertigjarig predikantschap in verschillende lutherse kerkgemeenten kan ik mijzelf karakteriseren als voorganger en voorzanger

Het voorzangerschap kreeg er in Dordrecht een dimensie bij: mijn plaats als cantor in de Interkerkelijke Schola Cantorum Dordrecht e.o.. Door mijn initiatief is dit gregoriaanse koor in 1984 opgericht.