Angst binnen de pkn

Dit woord kom je de laatste tijd herhaaldelijk tegen. Meteen wordt er gedacht aan moslimfundamentalisme. Vervolgens duikt het op in religieus fundamentalisme. Laatst las ik in NRC Handelsblad een interessante opmerking. Iemand schreef dat je fundamentalisme in Europa, en vooral in Nederland, in een breder verband moet zien. Het gaat hier om een ruk naar rechts in de politiek, in de gedachtenwereld, in de cultuur. De gemeenschap wordt behoudender. Volgens de schrijver van het artikel zijn de onzekerheid in het huidige leven en de spanningen in de maatschappij één van de oorzaken. Dan wil men terug naar het oude, het bekende, het vertrouwde.

Een bewijs voor zijn stelling vond ik in "Vrij Nederland" van 18 februari 2006. Het betreffende bericht had als kop: 'Ketterse Kinderbijbel.' Dominee Nico Ter Linden, de man van 'Het verhaal gaat....,' de hervertelling van de bijbel, enige jaren geleden, heeft een nieuwe kinderbijbel geschreven, getiteld: 'Koning op een ezel.' Dat deed hij op dezelfde manier als met 'Het verhaal gaat.' Hij laat de evangelisten Lucas en Mattheus de belevenissen van Jezus navertellen. Dat doet hij op een luchtige, voor kinderen aanspreekbare wijze. Wandelen op het water, de lichamelijke opstanding kinderen moeten dat als beeldspraak zien. Niet als iets dat in werkelijkheid rond het jaar 20 in onze jaartelling gebeurde.
Dat leidde tot heftig protest van de rechtzinnigen binnen de Protestantse Kerken Nederland. Zij eisten dat Ter Linden door de pkn ter verantwoording moest worden geroepen. Bas Plaisier, het gezicht van het pkn-bestuur naar de buitenwereld toe, stond voor een dilemma. Wel of niet aan dat verzoek voldoen? Tuchtmaatregelen wenste hij niet. Wel nam hij openlijk afstand van Ter Lindens inzichten. De predikant moest zich maar eens laten informeren en instrueren door wetenschappelijke kenners van het bijbellezen.

Nico Ter Linden werd uiteraard vreselijk boos. In het voorwoord had hij zijn werkwijze uiteengezet. Net als bij ‘Het verhaal gaat’ had een panel van bijbelexperts aan diverse universiteiten meegelezen en commentaar geleverd. Ter Linden wil de kinderen van vandaag in hun taal en belevingswereld met de bijbel kennis laten maken. Want ze verlaten de kerk toch al zo vroeg,het geloven vervaagt. Hij wil juist de kinderen voor geloof en kerk behouden.

Maar waarom treedt de pkn zo ruw op? Volgens mij zijn ze zeer bevreesd voor de rechtzinnigen en de hervormden die niet met de pkn zijn meegegaan. Dat zijn de leden van de Hersteld Nederlandse Hervormde Kerk, zo'n 60. 000 personen, verdeeld over 117 gemeentes. Ongeveer tegelijkertijd, op 7 maart 2006, had de pkn de Herstelden van de gemeente Gameren voor de rechtbank te Arnhem gedaagd. Hersteld Gameren moet kerk pastorie en overige bezittingen aan de pkn overdragen. Zo bestookt men elkaar met juridische processen om met harde hand ‘de boel bijelkaar te houden,’ een gezegde van Job Cohen, burgemeester van Amsterdam. Alleen: hij bedoelt: met zachte hand. Uit onzekerheid en angst voor nog meer ledenverlies kiest men blijkbaar deze strakke lijn.

Een van de beleidspunten van de pkn is dat een steeds groter wordende groep mensen in Nederland het evangelie hoort en gelooft, ook via moderne communicatiemiddelen (Algemeen Doopsgezind Weekblad, 26 nov. 2005). Maar in dit geval telt het woordje ‘modern’ even niet.
Het Christendom wordt bepaald door de liefde. Die liefde is kennelijk met voorjaarsvakantie elders in Europa.

Vrij Nederland vroeg Bas Plaisier van de pkn om commentaar. De woordvoerder namens de pkn betreurt het gebeurde. Dominee Plaisier wil graag met Nico Ter Linden spreken. Dat gesprek voert hij liever niet via de publiciteit. Nico Ter Linden zal dit wel een laffe uitvlucht vinden. Want Plaisier heeft het begin van de affaire wel besproken in het ‘Nederlands Dagblad,’ een krant voor de behoudende hervormden en gereformeerden.

W.F. Boon, Sliedrecht