Zelfredzaamheid
De bureaucratie heeft de maatschappij knap ingewikkeld gemaakt en
dat is een visie die menigeen met mij deelt. Met name voor veel ouderen
is het een onmogelijke zaak geworden zich nog door de papierhandel
die ons leven regeert heen te werken. En ben je net een beetje aan
een bepaalde manier van afwikkelen gewend, dan komt er weer ergens
een reorganisatie die alles op z'n kop zet. Het leven gaat snel en
wie dat tempo niet bij kan houden heeft in meer dan één
opzicht pech. Want het toverwoord van deze tijd is ‘zelfredzaamheid.’
Onder die noemer wordt veel naar ons toe geschoven en op ons afgewenteld.
Met name binnen de gezondheidszorg speelt de zelfredzaamheid een grote
rol. Ging je vroeger nog voor een gemiddelde kwaal naar de dokter,
thans wordt van je verwacht dat je eerst zelf eens aan het sleutelen
gaat. Middels bladen en televisie worden ons zoveel middelen aangeboden,
dat een dode er nog van zou verrijzen. Wratten, slechte stoelgang,
verstopte aderen, slijtage aan de botten en geheugenproblemen; dat
kunnen we zelf wel oplossen. Want voor dit soort futiliteiten val
je de dokter toch niet lastig?! Ordentelijk oud worden en rimpels
krijgen kan ook al niet meer want volgens de reclame zijn daar volop
crèmes voor. Sommige daarvan trekken de huid zo strak dat het
volgens mij niet meer doenlijk is de ogen te sluiten zonder dat de
billen uit elkaar gaan. Waarmee ik maar wil zeggen.
Op psychisch gebied schiet het ook al niet veel op want als je bij
een psychiater of psychotherapeut komt word je verteld hoe je het
toch allemaal zelf moet doen. Wil je zo geholpen worden dat je zelf
niets behoeft te doen, dan kun je je het beste wenden tot de heren
Soriba, Siby of Bachir; om maar eens een greep te doen in het ruime
assortiment van paragnosten. Zelfs de moeilijkste problemen en de
meest hopeloze gevallen lossen zij op.
Ook op geestelijk en religieus gebied heeft de zelfredzaamheid zijn
intrede gedaan. Op internet vind je de reliwijzer.nl waarop je door
het beantwoorden van vragen erachter kunt komen welke religie het
beste bij jou past.
Dan was het vroeger heel wat eenvoudiger. De dominee vertelde hoe
het hoorde en wat men had te doen en te laten om een gerede kans te
maken op de hemel. Men geloofde nog in een hel en de Rooms Katholieken
hadden zelfs een vagevuur waarin de twijfelgevallen verbleven. Het
goede kwam van God en het slechte van de duivel. En wie dat niet geloofde
viel uit de toon en behoefde helemaal nergens op te hopen.
Maar we zijn mondig geworden en we hebben voet op de maan gezet. Daarboven
waar we ooit dachten dat de hemel was, zweven nu vernuftige satellieten
die ons in sommige opzichten een hemel op aarde geven. Althans, dat
willen we geloven.
De moderne theologie levert ons geen dominees meer die zeggen hoe
het moet en hoe de zaak in elkaar steekt. In het beste geval vertellen
ze ons hoe het zou kunnen zijn en waar we eventueel geloof aan kunnen
hechten.
Voor het verdere is het onze verantwoording en moeten we onszelf maar
zien te redden. Want het kan vriezen en het kan dooien en alle eens
bestaande waarheden worden al jaren betwijfeld. Wie durft te beweren
te geloven in de onbevlekte ontvangenis en de lichamelijke opstanding
van Christus, loop het risico meewarig te worden aangekeken.
We wilden vrij zijn. Nu, dat zijn we geworden, maar of het ons geestelijk
meer rijkdom heeft gebracht valt te bezien. De kerk heeft uitverkoop
gehouden.
Misschien moeten we weer gewoon bedelaars worden zoals
Luther dat ooit zei. Bedelaars voor God. En wat de eeuwigheid betreft
zit daar geen gram zelfredzaamheid in.
Cobi Fontijn
