Een tweede reis van 05-06-2001 t/m 15-06-2001

Ds Roskam heeft een verslag in het Duits geschreven.
Mevr. De Vries, lid van de Evang.-Lutherse Gemeente Bergen op Zoom, heeft het vertaald.

De opbouw van een Lutherse Gemeente te Schumen als een 'creatio ex nihilo.'

Inleiding
Ook deze keer heb ik voor mijn aankomst in Schumen, mij door persoonlijke kennissen laten voorlichten over de situatie ter plaatse. Omdat er direct naar mijn vertrek verkiezingen zouden plaats vinden, vonden er vaak drukke maar minder gedistingeerde discussies plaats.
De terugkeer van de ex-koning Simeon betekende dat er een apart accent op het verloop van de verkiezingen lag hoewel premier Kostov zeer veel moeite had gedaan om Bulgarije tot normale verhoudingen te brengen.

Desondanks is het vaak in Oost- en Zuidoost-Europa dat men,

- geen reformatie wil maar een redder

- geen economisch beleid, maar een wonder

- geen verantwoordelijke democratie, maar verlossing

Dikwijls wordt er veel begonnen zonder tot een planmatig resultaat te komen.

Op 6 juni heb ik de 'American University in Bulgaria' in Blagoevgrad bezocht, ten zuiden van Sofia en 20 km van de Macedonische grens. Ik wilde graag de ervaringen van andere buitenlanders horen in Bulgarije. Hoewel ik theoretisch goed op de hoogte ben, is het altijd van belang ook de ervaringen van mensen te horen die er wonen en leven, ook en vooral omdat de Amerikanen van hieruit de gebeurtenissen op de Balkan in de gaten houden.

Blagoevgrad was dus ook een rijke bron aan allerlei informatie, die voor mij dan ook tijdens mijn verblijf van zeer grote betekenis was.

2. Bezoek te Schumen

van vrijdag 8 juni t/m donderdag 12 juni ben ik in Schumen geweest en heb daar met de voorzitters en de leden van de gemeente gesproken.

Op zaterdag 9 juni heb ik de boekhouding doorgewerkt en tot mijn tevredenheid gezien, dat alles prima in orde was en wel volgens westerse maatstaven.

Vier Nederlandse gemeenten en drie diaconale instellingen hebben samen $ 6.854,47 ( = ƒ 17.273,99) geschonken. Omdat er voortdurend inflatie dreigt heeft men er direct bouwmaterialen voor gekocht. Daarom waren er nog 150 Leva in kas (= ± 150 DM)

De inflatie sinds vorig jaar schat ik op 20%. De kosten voor levensonderhoud in Sofia b.v. zijn zeer gestegen. Teruggekeerd in Nederland zal ik de betreffende instellingen verzoeken deze 20% aan te vullen opdat de bouw van de kapel voltooid kan worden. Het casco is klaar, maar binnen moet er nog heel wat gebeuren. Het is een grote prestatie, dat men door de vrijwillige schenkingen sinds april 2001 al zo ver heeft kunnen komen, vooral als men hoort dat voor de vergunning 48 stempels, 46 handtekeningen en 18 goedkeuringen (in zesvoud!) nodig waren. Helaas zijn er nu moeilijkheden.

1. De regering heeft bepaald dat in samenhang met de veiligheidsvoorschriften het aanleggen van elektriciteit niet door vrijwilligers mag worden gedaan. (Maar dat is in Nederland ook het geval)

Maar ook de grote werkloosheid kan een rol spelen: in Schumen is dat b.v. 20%

2. De inflatie dwing daarom direct handelen af. Dit is natuurlijk een demper op onze vreugde, omdat men dikwijls niet direct de beloofde giften ter beschikking heeft.

3. Bulgarije is samen met Albanië het armste land van Europa. De mensen doen wat zij kunnen, echter met veel risico's . Het gemiddelde inkomen bedraagt ± ƒ 250 .

Op zondag 10 juni ben ik bij een kerkdienst in het huis van de familie Stoikov aanwezig geweest. Hoewel velen bij de oogst hadden moeten zijn, heeft toch elke grotere familie een vertegenwoordiger gestuurd om later op de velden te kunnen vertellen wat er gebeurde.

Tot mijn grote vreugde had broeder Stoikov de Russische vertaling van de lutherse Liturgie (afkomstig van de Martin Luther Bund) in Bulgaarse stijl, en hield een opbouwende toespraak. De ontvangst was hartelijk inclusief die Byzantijnse 'Huperbolen' zoals bijv. dat ik een apostel zou symboliseren. In het huis van de familie Stoikov Ptrov zijn twee logeerkamers, omdat men ook hier in Schumen een luthers documentatie centrum wil stichten en dan buitenlandse en binnenlandse gasten een onderkomen wil aanbieden. Iedere zondag is er nu een huiskerkdienst.

3. Toekomst

De Nederlandse Lutherse Kerk of sympathisanten kunnen als een kleine minderheid of als kleine groep natuurlijk niet de lasten dragen om een Lutherse Kerk in Bulgarije te stichten. Ons doel kan nu alleen zijn in Schumen een gemeente te vormen. Men denkt echter in Schumen dat er in Bulgarije meerdere mogelijkheden zijn b.v. in Varna, Veliko, Turnovo, Ruse etc. Voorlopig denk ik dat wij, ook bij zeer optimistische verwachtingen, ons moeten beperken en eerst een gemeente in Schumen stichten. Deze kan dan een voorbeeldfunctie bekleden voor eventuele andere gemeenten. En dan denk ik verder aan Varna en omgeving - er zijn daar nog steeds veel Oost-Duitse toeristen, maar geen vertegenwoordiging van E.K.D. en V.E.L.K.D. In dit opzicht zou Schumen een steunpilaar kunnen zijn (Schumen is ook universiteitsstad 80 km ten westen van Varna) voor verdere ontwikkelingen.

4. Verdere ontwikkelingen

In deze zomer heeft mw. Daniela Kirova Straßbourg bezocht. Zij was uitgenodigd om bij een cursus van het Oecumenisch Instituut aldaar. Ik ben blij dat mijn Prof. Tjörhyom bijgedragen heeft tot deze uitnodiging. Ik hoop dat Mw. Kirova of de heer Petrov Stoikov een uitnodiging voor de conferentie van de Martin Luther Bond in oktober ontvangt.
De zoon van de familie Petrov Stoikov doet eindexamen. Hij wil luthers predikant worden. Decaan Hirschmann zinspeelde er bij mij op, dat de zoon misschien een opleiding in Hermannstad ( Sibiiu) in Roemenie zou kunnen krijgen (met beurs?) De bisschop of prof. Klein zal hierover geraadpleegd moeten worden.

5. Waar kan men mijn inziens in Schumen naar toe werken?

a. de ontwikkeling van een gemeente

b. een sociaal luthers centrum (een eetgelegenheid, een bibliotheek en een ontmoetingsruimte)

c. een verbindingscentrum met de orthodoxie in Bulgarije

d. de geestelijke verzorging van de Oost-Duitsers aan de Zwarte zee bij Varna en omgeving.

Tenslotte

A - In de Bulgaarse situatie is nog steeds het klooster 'Tumiline' in het Atlasgebergte een voorbeeld , waar de Rooms Katholieke kerk in de woestijn een vertegenwoordiging in het islamitische Marokko heeft gehad. Persoonlijk zou ik zoiets graag in Schumen zien. Een Lutherse vertegenwoordiging in een orthodox gebied. Nog steeds is het helaas zo, dat de orthodoxie geen idee heeft van wat de Engelsen en Amerikanen 'main line protestantism' noemen. Dus geen sekte, maar protestantse kerken. Wij moeten ons niet verbeelden om Bulgarije luthers te willen maken, maar er is daadwerkelijk interesse voor protestantisme. Hierbij kunnen wij als 'kerk van het midden' behulpzaam zijn.

B - Nederland heeft geen mogelijkheden (financieel of wat de taal betreft ) Bulgaarse lutheranen op te leiden tot predikant. Wat de taal betreft is er in Bulgarije altijd een oriëntatie op het Westen geweest (Frans, Duits en nu ook Engels). Met het Nederlands is maar een beperkt taalgebied bereikbaar (Suriname, de Antillen, Nederland, Vlaanderen, Zuid Afrika = 30 miljoen.)

Voor het Lutherse Bulgarije is een oriëntatie op Duitsland of Oostenrijk of Siebenbürgen veel belangrijker.

Het adres van de gemeente in wording:

Mw. Daniela Greorgievena Kirova, Zar Oswoboditelstrasse 86 Et 4, App. 21

BG-9700 Schumen

Tel. 00359-54-40882

Bulgarije

De correspondentie is in het Duits. telefoon: het liefst 's avonds

Giften via 'Western Union Money Transfer'

- van te voren Mw. Kirova bellen, hoe laat en op welke dag men wil overboeken.

- Nummer van overmaking mededelen

- Wachten op een telefoontje van Mw. Kirova, of zij het geld heeft ontvangen (een uur)

- graag mijn aanbeveling voor de gemeente Schumen bij uw voorbede.

Den Haag 19 augustus 2001-10-14

J.A. Roskam.

Nuttige informatie

1 de Nederlandse gevers hebben tot nu toe ƒ 17.273,00 naar Schumen gestuurd.

2 De kapel (klik hier voor een foto) wordt volgens een voorbeeld van kleine lutherse kerk gebouwd in Heusden. Het bouwplan heeft men graag ter beschikking gesteld. (ook Katerinenburg in Rusland bouwt volgens dit plan)

Toegevoegd aan dit punt in april 2002: de kapel is klaar. Er moet wel nog gepleisterd worden, en andere werkzaamheden verricht. Klik hier om het exterieur van de kapel te bekijken.

3 Wij hopen nog ± 20% van het bedrag van $ 6.854,47 ter beschikking te kunnen stellen als inflatietegemoetkoming.

4. De verslaggever heeft als een soort makelaar verbindingen tot stand gebracht met,

- de Martin Luther Bund (Dr. Rainer Stahl)

- Het kerkelijk hoofdkantoor in Hannover (OKR Käthe Mahn)

- Het 'Institut Oecuménique' (L.W.F. in Strassbourg)

- Pfarrer Norbert Hintz, D-27412 Wilstedt ( kantoorbenodigdheden)

- Dekan Walter Hirschmann: opleiding van een predikant in Roemenië.

5. Giften en toezeggingen zijn ontvangen van drie predikanten in Duitsland.

Graag geven wij 'groen licht' na de tweede reis en na controle van de boekhouding om deze bedragen over te maken ten behoeve van een gemeente te Schumen.