Iconen in de Trinitatiskapel

anastasis en pantocrater

De Dameskring ‘Katharina von Bora' heeft zich officieel opgeheven wegens het geringe aantal leden.
Graag wilden de dames dat het geld zou worden besteed aan iets dat de herinnering aan de Dameskring levend houdt. Een voorstel uit hun midden was: het kopen of laten schilderen van een ikoon.
De kerkenraad vond dit een goed voorstel. In het najaar van 2004 zijn enkele dames samen met een kerkenraadslid: mw Van Vliet, naar Burg-Haamstede gereden. Zij brachten daar een bezoek aan mevr. Den Engelse, een ervaren ikonenschilderes, die ook voor het lutherse kerkgebouw te Zierikzee ikonen vervaardigd heeft.
Wij hadden al min of meer besloten, waar de ikoon zou worden gehangen: het gedeelte van de muur boven de plaats waar doordeweeks het doopvont staat. Daar zou een doopikoon heel goed passen.
Helaas was een doopikoon niet meer te leveren. Wel had mw Den Engelse een ‘Anastasis,’ een opstandingsikoon. Die kan heel goed boven een doopvont worden gehangen. Doop en Opstanding horen bij elkaar. Tot aankoop van deze icoon werd besloten.


Tijdens het bezoek zagen de dames een andere ikoon: een Pantokrator (Algebieder, Albeheerser). De prijs van deze ikoon viel nog net binnen het overschot van het beschikbare bedrag. Ook deze icoon werd gekocht, waarna er nog één euro resteerde.

De beide iconen zijn mooi, het zijn sieraden voor ons kerkgebouw, en toch... ze zijn er niet om het mooie. Zij ondersteunen de verkondiging van het Evangelie, door de kerkgangers een soort richtpunt voor hun aandacht te geven. Deze schilderstukken beelden op krachtige manier iets uit dat in het Evangelie belangrijk is. Door een korte of langere tijd onze aandacht op zichzelf gevestigd te houden, verwijzen zij ons naar de goddelijke werkelijkheid van het uitgebeelde heilsgebeuren. Het is ook daarom, dat iconen er ‘zo apart’ uitzien.

Een speciale groep regelmatige gebruikers van de Trinitatiskapel is in het bijzonder verheugd met deze iconen. Het is de Interkerkelijke Schola Cantorum Dordrecht en omstr. Deze Schola (= koor dienstbaar aan de Liturgie) zingt de vespers waarvan sommige in de Paastijd, tijd van de Anastasis, vallen. De icoon van de Pantokrator kan vooral aandacht krijgen op het Feest van Christus Koning, de laatste zondag van het kerkjaar.
Dhr B.W.M. Odijk, koorleider, heeft de foto's genomen die hiernaast en hieronder staan.

De Verrijzenis van Christus -- Officieel genoemd: ANASTASIS.
Beeldt uit: Nedergedaald ter helle en (ten derde dage) opgestaan.
Links en rechts van Christus knielen Adam en Eva. Achter Adam: David en Salomo en achter hen Johannes de Voorloper, nog even een hogepriester zichtbaar. Achter Eva: Mozes en de profeten.
Christus trapt de hellepoorten, in de vorm van een kruis, stuk; sleutels, grendels, en spijkers vliegen rond.
Dan zoekt Hij als de tweede Adam, de eerste Adam, en grijpt hem bij de pols (de levensader), als teken dat Hij het hele mensdom verlost. (1 Korinthe 15:12-23).
Christus, in een wit gewaad, is omstraald door de mandorla, de lichtglans. Boven Hem twee engelen: Gabriël en Michaël, de een draagt het kruis, de ander de kelk.
In deze icoon wordt zichtbaar de overwinning op de duivel, de zonde en de dood. Christos Anestè, Christus is verrezen, is de treffende uitroep van de Oosterse Kerk met Pasen. In het Kerk-Slavisch het opschrift: "De verrijzenis van onze Heer Jezus Christus".

Christus pantokrator -  geschilderd op authentieke Russiche methode

Meest verbreid en geliefd
Pantokrator = Al(be)heerser
Hij die alles geschapen heeft en in stand houdt.
Ik ben de Alfa en de Omega, die is en die was en die komt.

Afbeelding tot op schouderhoogte, in halve figuur, staand; of zittend in volle figuur op een troon. Russische pantokrators worden niet als een strenge rechter van de wereld, maar meer als milde verlosser afgebeeld.
Hij is leraar en verlosser der mensheid; purperen chiton (onderkleed) met daarover een met goud versierde himantion (mantel).
Purper symboliseert de goddelijke natuur; blauw/groene onderkleed de menselijke gedaante die Hij heeft aangenomen.
In de linkerhand is een open Evangelieboek
De rechterhand houdt Hij in spreekgebaar opgeheven: bij de Christus betekent dit de getuigenis van zichzelf als de Zoon van God.
Hij schenkt troost uit de tekst: ‘Komt allen tot Mij, die vermoeid en belast zijn, en Ik zal u rust geven.’ Mat 11:28

Vastgestelde inscriptie (daarvan mag niet worden afgeweken):
Aan weerszijden van het hoofd: IC XC Iesous Christos
Letters in de nimbus: HO OON Hij de werkelijk is.
Tekst aan weerszijden van Christus luidt: de Albeheerser.