HØJMESSE IN ODENSE

Tijdens onze vakantie in Denemarken wilden Monique en ik op zondag een lutherse kerkdienst bijwonen
Het kerkgebouw van onze keuze op 10 augustus jl. was de hoofdkerk van Odense: de kathedraal St Knud.

We hadden de zaterdag tevoren deze kerk al bezocht en bewonderd.
De bouw van deze kerk gaat terug tot 1095. Na een brand in 1247 werd de herbouw gestart. Sindsdien kreeg de kerk de Deens-gothische stijl. Het gebouw is nu 62 meter lang en 22 meter breed. Het schip heeft een hoogte van 20 meter.

Alleen al het woord Højmesse wekte bij mij verwachtingen. Zou het een hoogliturgische viering zijn?
Het was een stijlvolle viering met een duidelijk luthers karakter. Dezelfde schriftlezingen als bij ons in Nederland en veel gemeentezang. Elk lied werd in zijn geheel gezongen.
Kennelijk eigen aan de liturgie van de Deense Lutherse Kerk was de plaats van de Apostolische Zegen: deze sloot de prediking af.
Mogelijk is deze zegen bedoeld voor kerkgangers die na de preek de kerk verlaten en niet aan de Avondmaalsdienst deelnemen.

De predikant bediende het H. Avondmaal terwijl hij gekleed ging in een witte albe met daarover een kazuifel. Dat was in Luthers tijd ook zo. De Woorddienst deed hij gekleed in een zwarte toog met een smalle geplisseerde witte kraag.
Een kleine cantorij verzorgde enkele liturgische stukken. Deens zingen heeft een ander timbre dan Nederlands zingen… .

Op het liturgisch centrum was gedurende de viering een zgn. kirketjener ('kerkdienaar') werkzaam, in bepaalde opzichten vergelijkbaar met onze koster.
In Scandinavië neemt hij of zij naast allerlei praktische voorbereidingen, ook een deel van de Eredienst voor zijn/haar rekening.
In deze liturgieviering verzorgde de kirketjener de verootmoediging en een zeer kort kyrie en gloria. Hij hielp de predikant bij het verkleden en bij het bedienen van het H. Avondmaal. Ook bij de afsluiting was hij aanwezig bij de predikant.

Het meeste van het gespreken en gezongen woord heb ik niet verstaan. Maar het niet verstaan heeft mijn beleving niet in de weg gestaan. Integendeel, ik voelde me thuis: de opbouw en de vormgeving van de eredienst aldaar waren vertrouwd.
De preek moet actueel geweest zijn: ik hoorde in enkele passages de woorden 'ulv' (wolf) en 'politikere'.