Wat biedt deze website u?

Op de knop 'studie' klikt u voor studiethema's en verslagen van studiekringen.

Via 'prediking' kunt u de subknoppen 'preken' en 'uitvaart' aanklikken.

Via 'Diaconaat' gaat u naar een pagina over het diaconale werk waarmee ik als predikant begonnen ben.

Onder 'Gregoriaans' leest u over een gregoriaans koor dat zich specialiseert in het bidden van getijdendiensten.

Zoeken

Om deze site op trefwoord te doorzoeken: zoeken (klik hier).

Tot 2011 ontwierp en onderhield ik de website van de lutherse gemeente Dordrecht.
Deze site kunt u nog bereiken (klik hier).
Er zijn enkele doublures met mijn huidige site.

Op deze website staat ook een korte schets van mijn levensloop.

© Copyrights: tenzij anders vermeld, berust het copyright van elke foto en elke afbeelding bij Uitgeverij Narratio (Gorinchem), bij welke uitgeverij ik de uitgave 'Kerkbladen Support' betrek. Deze uitgave heet thans 'Redactieservice'.
Mijn eigen teksten kunt u overnemen met bronvermelding.

ACTUEEL

september 2024

Het gevaar van vele gedrukte boeken

Tot mijn verrassing trof ik in een computertijdschrift afbeeldingen van Luther en Erasmus aan.
Ik heb een samenvatting (klik hier) van het artikel gemaakt.

Geen tegenstelling

Sinds de formering van de PKN hebben de Nederlandse lutheranen ook calvinistische belijdenisgeschriften.
Maar tegen de eerste Vragen en Antwoorden in de Heidelberger Catechismus heb ik grote bezwaren; in een artikel (klik hier) noem ik het uitspelen van barmhartigheid en rechtvaardigheid tegen elkaar.

zomer 2024

Luthers Zierikzee

Het verrast mij telkens weer hoe enthousiast en goed de kleine lutherse gemeente te Zierikzee de liturgie zingt.
Het bracht me er toe om het artikel Gemeentelied als avondmaalsgezang (klik hier) te schrijven.

Eeuwig en eeuwigheid

Enkele lichamelijke ongemakken: o.a. bij ogen en gebit, weerhouden mij er niet van om in deze zomer onderzoek te doen naar bijbelse sleutelbegrippen.
Ik koos eeuwig en eeuwigheid, en het resultaat heb ik samengevat in een artikel (klik hier). Er volgt nog een preek waarin ik op deze materie in ga.

lente 2024

Apostolische Vaders

Levensbeschrijvingen en brieven van leerlingen van de Apostelen hebben alijd mijn aandacht gehad. Nu heb ik tijd om me er in te verdiepen. Ik hoop dat de gemeenteleden in Zierikzee iets aan mijn studie zullen hebben.
Het eerste artikel kunt u hier lezen: het gaat over Ignatius (klik hier).

winter 2023

Wel of niet een hand geven

In de lutherse gemeente Zierikzee blijven de kerkgangers zitten wanneer voor het begin van de Eredienst predikant en kerkenraadslid binnenkomen. Ook krijgt de predikant geen hand.
Hier zit een visie op het ambt (klik hier) achter.

Augustijnen in Dordrecht

Het augustijner klooster in Dordrecht is nooit een luthers klooster geweest.
In het artikel hierover(klik hier) leg ik uit wat in de laatste honderd jaar van dit klooster de Dordtse augustijnen meegemaakt hebben.

Luther en Johann von Staupitz

Johann von Staupitz, de geestelijke vader van Luther, krijgt onterecht niet zoveel andacht.
Daarom heb ik een uitgebreid artikel over hem (klik hier)geplaatst.

De God van Israel

Verbeten en bloedig strijden de staat Israel en terroristische Palestijnen met elkaar.
Kan ik in mijn preken nog onbevangen spreken over de God van Israel? Lees mijn verantwoording (klik hier).

herfst 2023

Artikelen van Luthersdordt hersteld

Mijn website Luthersdordt werd na mijn afscheid van de ELG Dordrecht verwijderd.
Ik ben nu bezig lezenswaardige artikelen alsnog te plaatsen op mijn eigen website. Ze zijn te vinden op studie (klik hier) of meditaties (klik hier).
U kunt ook rechtstreeks Luthersdordt (klik hier) bezoeken.

Richard overleden

Op 18 november overleed Richard Booij, oud-leerling en vriend, in de leelftijd van 58 jaar. Hij werd, twaalf jaar oud, tot mijn ontzetting van de school verwijderd waar ik als student lesgaf. Sindsdien ontwikkelde zich de vriendschap met hem.
Richards kennis en vaardigheden op technisch vlak waren indrukwkkend. Rampzalig aangereden verloor hij het gebruik van zijn rechterarm en -hand. De neuro-pathische pijnen daarna en allerlei tegenslag die daaruit voorkwam, waren verschrikkelijk maar hebben hem nooit gebroken.
Een laatste jaar van veel lijden is nu ten einde gekomen.

zomer 2023

Kennismaking

Sinds enige tijd heeft de ELG Zierikee een nieuwe kerkenraad.
Drie leden ken ik al bijna dertig jaar, maar de voorzitter is een 'nieuwkomer.' Met de heer Edwin Gordijn heb ik een langdurig gesprek gehad. Ik heb hem leren kennen als een aimabel en irenisch mens. Zijn tolerante houding jegens kerkmensen van diverse pluimage maakt hem geschikt om op samenbindende wijze in onze kerkgemeenschap werkzaam te zijn.

voorjaar 2023

Contact met Oeke Kruythof

Dit jaar ben ik 50 jaar bevriend met Oeke Kruythof, mijn Utrechtse 'soulmate'.
Gezien haar hoge leeftijd heb ik nu minstens eens per maand een langdurige ontmoeting met haar. Wij spreken over kerkgenootschappen in heden en verleden, over liturgie en prediking binnen de theologie, over haar gedichten (klik hier) en ook over ons dagelijks leven.

winter 2022

Studieartikelen

De reis naar de ELG te Zierikzee, waar ik ingeschreven sta, is omslachtig en soms langdurig.
Vanuit Dordrecht kan ik toch iets doen: schrijven voor het kerkblad. De studieartikelen krijgen op deze site een eigen pagina (klik hier).

herfst 2022

Bijzondere vieringen

In de St Lambertuskerk, waar ik gregoriaans zing, worden ook speciale vieringen met koorzang gehouden.
Ik heb meegezongen in een Anglicaanse evensong en een Latijnse vesper, beide o.l.v. de cantor-organist van voornoemde kerk, Eric Koevoets. Pastoor Gouw was de voorganger..

zomer 2022

'Vuur op de aarde'

Lucas 12:49-50 is lastig uit te leggen.
Ter publicatie in het kerkblad van Luthers Zierikzee heb ik een artikel over deze teksten ingestuurd. Het is hier ter inzage (klik hier).

Lutherse 'ambtsleer'

Pastoor Gouw van de St Lambertus te Rotterdam vroeg hoe de lutheranen denken over het ambt.
Mijn antwoord vat ik hier in een kort artikeltje (klik hier) samen.

voorjaar 2022

lied van Luther toch gezongen

Op zondag Quasimodo Geniti gebruikten we in de Liturgieviering in Zierikzee een extra zangbundel met liederen van Luther en uit de lutherse traditie. Daaronder liederen die in het nieuwe liedboek geen plaats gegund zijn.
In een artikel (klik hier) verdedig ik het taalgebruik en het theologisch gehalte van Gezang 204 (LvdK).

collega's overleden

Overlijdensberichten van collega's raken mij meer dan ik voor mogelijk had gehouden. Maar het gaat niet enkel om meeleven.
'Pas met emeritaat, nu al dood... .' Ik raak meer dan vroeger bewust van het niet vanzelfsprekende van een storeloze oude dag samen met mijn echtgenote.

winter 2022

routine

Na een mooie en rustgevende herfstvakantie in Zuid-Limburg hervatten wij twee—n onze dagelijkse routine.
Wel word ik door de tinnitus 's ochtends zeer vroeg wakker. Het geeft geen problemen mits ik een aangepast dagritme in acht neem.

herfst 2021

ziekte en verlies

De mannenschola van de St Lambertus krijgt in korte tijd de ziekte en/of overlijden van drie leden te verwerken.
We leven intens mee en doen nu als kleine zangersgroep ons best om de vaste gezangen zo goed mogelijk te verzorgen.

zomer 2021

thuis

Mijn vrouw en ik hadden al in de afgelopen winter besloten, deze zomer niet op reis te gaan of in een hotel te verblijven. We kiezen voor het naseizoen.
Thuisblijven is geen straf. Ook in en rond onze stad is genoeg mogelijkheid tot recreatie. Ook bezoek ik graag de dierentuin Blijdorp.

lente 2021

oplettendheid en routine

De lentemaanden breng ik door met routine en voorzichtig gedrag  – het laatste ten dienste van mijzelf en van de ander.
De routine betreft huishouden, Italiaans(e literatuur) en het oefenen en zingen van gregoriaans.

februari 2021

God is een man

Ontstemd - dat was mijn gevoel na de reactie van enkele feministische theologen op de te verschijnen nieuwe bijbelvertaling.
Voor de Kerkbode van Schouwen-Duiveland heb ik een artikel (klik hier) over deze materie geschreven.

winter 2020

corona

Ook mijn echtgenote en ik hebben met het virus te maken gekregen. Beiden moesten we meerdere testen ondergaan - die gelukkig een negatieve uitslag opleverden.
Er zijn mensen die wij kennen en aan corona overlijden: bijvoorbeeld mijn kapper... en dat terwijl ik een week voor zijn overlijden nog door hem geknipt ben.
Zolang er niets fundamenteels verandert (bijvoorbeeld in het vanzelfsprekende gebruik van vliegtuigen, reusachtige dierenstallen en zo meer) zullen we nog lang met virussen als covid 19 worstelen.

mei 2020

thuis werken

Lezen en schrijven - altijd al een belangrijk bestandsdeel van het werk van een predikant. Daarom dat in deze tijd de vele uren doorgebracht in mijn werkkamer, mij niet zwaar vallen. En omdat het nu om zelfgekozen activiteiten gaat die me veel genoegen verschaffen.
Mijn echtgenote geeft haar schoollessen via een videoverbinding. Ook het ontvangen en beantwoorden van vragen gaat via deze weg, net als correctiewerk en het begeleiden van enkele leerlingen. Het lukt, maar het kost meer tijd dan vroeger en de 'menselijke dimensie' komt wel eens wat tekort.

april 2020

thuis-quarantaine

De voorschriften die de regering wegens de corona-crisis heeft uitgevaardigd, zorgen er voor, dat ik niet kan voorgaan temidden van de senioren... . Ook de repetities voor de gregoriaanse koorzang zijn uitgesteld. Ook daar zijn we hoofdzakelijk senioren, dus extra kwetsbaar.
In het woord quarantaine horen we het telwoord veertig. Het is het getal van het wachten, van de verwachting. Kerkelijk gezien is het nu de veertig-dagen tijd. We leven in paasverwachting, en ook in de verwachting dat het virus in kracht afneemt en de besmettingen in getal dalen.

winter 2019-2020

gezondheid

Inmiddels is ook mijn linkeroog er niet zo goed aan toe. Staar en bijziendheid zorgen voor een ongunstige balans tussen het linker- en het (goede) rechteroog. Het is te begrijpen, na vele jaren lezen - en sinds de jaren negentig intensief met de computer werken.
Een bezoek aan het Oogziekenhuis te Rotterdam leverde onmiddellijk een afspraak voor een operatie op. Dat had ik wel verwacht. Ik ben in goede handen bij de specialisten aldaar.

advent 2019

abdij St Benedictusberg

Al geruime tijd ben ik er niet meer geweest: de abdij St Benedictusberg, Mamelis, nabij Vaals.
Tijdens mijn recente bezoek, vlak voor de vierde adventszondag, telde ik dertien monniken. Het merendeel van hen is (hoog)bejaard, maar er zijn ook enkele jongeren. Dat is hoopgevend voor de toekomst.
Het koorgebed en de eucharistvieviering worden door deze kleine communiteit met devotie en ijver verzorgd. Voor mij een ervaring die mij veel doet.

herfst 2019

oktober

In deze maand heb ik veel tijd en energie besteed aan het bijstaan van mijn jongste schoonzus. Zij wilde verhuizen vanuit een klein appartement naar een 'echt huis.'
Bezoeken aan makelaars, bezichtigingen, het financiële plaatje, contacten met - en bezoeken aan notarissen, het was een hele onderneming.
Inmiddels is mijn schoonzus een tevreden bewoonster van een huis in een rustige buurt.

29 september St Michaël

Het begin van de herfst heeft een liturgisch markeringspunt: het feest van St Michaël en alle engelen.
In mijn gemeente Zierikzee hebben mijn preek en de gekozen liederen veel teweeg gebracht. Na deze liturgieviering hebben enkele gemeenteleden verteld over hun ervaringen: hoe engelen in het leven van hun (groot)ouders en van henzelf sturende kracht uitgeoefend hebben.

zomer 2019

Lidmaat in Zierikzee

Inmiddels ben ik lid van de ELG Zierikzee. De Dordtse kerkenraad heeft er moeite mee dat ik drie zondagen per maand als gregoriaans koorzanger in de St Lambertus te Rotterdam actief ben.
Het oecumenisch gehalte van dit werk wordt in Zierikzee wel naar waarde geschat. Zowel als voorganger als kerkganger ben ik daar op mijn plaats!

zeer warme zomer

Voor mij is een hele dag thuis werken geen straf, ook niet wanneer iedereen roept dat het prachtig weer is.
Tijdens de extreem warme zomerdagen ben ik rustig binnen gebleven, ze doorbrengend met mooie lectuur, computerwerk en het bereiden van verkoelende salades.

Italië 2019

voorjaarsreis in Italië

Het voorjaar in Italië is opnieuw een gunstige vakantietijd geweest: prettige temperatuur en fris ontluikende natuur.
Van mijn jonge reisgenote heb ik, vooral tijdens lange autoritten, veel geleerd over de instelling, de omgangsvormen en de vrijetijdsinvulling van moderne jongeren.

voorjaar 2019

afronding reisplannen

Met mijn reisgenoot zijn de reisplannen grondig besproken en daarna vastgelegd.
Het wordt een minder intensieve reis dan die in 2018. Wij moeten beide ook tot rust komen en van zon en zeelucht kunnen genieten!

in de MRI

Ook ik lijd aan een typische mannenkwaal: prostaatproblemen. Het leek de uroloog goed om mij de MRI-buis in te schuiven...
Na dit luidruchtige onderzoek en twee weken wachten was de uitslag niet ongunstig. Medicijngebruik en af en toe terugkomen luidde het voorschrift.

winter 2018

vakantieplannen

Welke verklaring er ook voor te geven is ... maar Italië blijft me trekken. Ik weet al dat ditmaal Apulië het hoofddoel zal zijn.
Ik ga in de vrienden- en kennissenkring van Monique en van mij op zoek naar een reisgenoot.

oktober 2018

nieuwe brillenglazen

Kortgeleden zijn de hechtingen uit mijn hoornvlies verwijderd. Nu het rechteroog enige tijd tot rust is gekomen, kan ik eindelijk de opticien bezoeken.
Gelukkig ga ik dan weer zonder vertekeningen en onbalans door mijn brillenglazen kijken!

augustus 2018

Ben Odijk overleden

Op 18 augustus jl. is dhr B.W.M. Odijk overleden. Ben betekende veel voor mij, omdat mijn initiatief in 1984 tot het oprichten van de Interkerkelijke Schola Cantorum Dordrecht en Omstreken mede dankzij zijn aanwezigheid geslaagd is.
Op de website van de Schola leest u daarover meer.

nazomer 2018

nasleep staaroperaties

'Een eenvoudige ingreep,' zo verzekerde mij menigeen. Maar ik behoor kennelijk tot die paar pechvogels bij wie het mislukt en twee hersteloperarties nodig zijn.
De grootste tegenslag vormden de vele weken wachten tussen de operaties in. Gedwongen rust is niet fijn.

zomer 2018

staaroperaties

Of ik niet wat te jong ben voor behandeling aan mijn ogen, vragen mensen mij. Maar de staar is progressief en mijn ogen zijn al heel lang slecht - vandaar dat de oogarts aandringt op spoedige operatie.
Vroeger moest men bij 'langzame staar' wachten: de staar moest rijpen voordat een operatie kon geschieden. Misschien ben ik nu beter af ...

mei 2018

rondreis Apulië - Sicilië

Een lange tocht naar - en door Italië (doel: Apulië, Calabrië en Sicilië) is ruw ten einde gekomen door zware schade aan mijn auto. Een onbesuisde Italiaan reed ons aan.
Toch is dit de langste en fraaiste reis die ik tot dusver gemaakt heb. Natuurschoon, architectuur en bovenal mensen hebben grote indruk op mij gemaakt.

kalenderjaar 2018

preekarchief anders aangevuld

Sinds de start van mijn werk in de geestelijke gezondheidszorg heb ik het aantal kerkdiensten waarin ik voorga, flink beperkt.
In het preekarchief verschijnen voortaan alleen nieuw voorbereide preken. Is een gehouden preek niet geplaatst, dan ziet u die hem wilt nalezen, een verwijzing naar edities geplaatst onder vorige jaren.

15 oktober 2017

moeder Tonino overleden

Zondagochtend om 08:15 is mijn schoonmoeder overleden. Aan haar sterven is een lange periode van lichamelijk ongemak voorafgegaan.
In de zomer werd zij enkele malen getroffen door een attaque, waardoor zij ook moeilijk zag en problemen met de communicatie kreeg. Moeder Tonino is vredig in haar slaap overleden.
Het in memoriam (klik hier) is door mij op 19 oktober uitgesproken.

nazomer 2017

nieuwgrieks leren

De 'afstand' tussen het Italiaans en het Latijn is dusdanig gunstig, dat de studie van het Italiaans mij goed bevalt.
Het Nieuwgrieks lijkt relatief veel meer op het Klassieke Grieks. Maar dat maakt het leren moeilijker. Vooral de uitspraak is lastig, omdat het (visueel) niet met mijn woordbeeld overeen stemt.

zomer 2017

de grote orgelmis

Op 27 juni heb ik Bachs Grote Orgelmis beluisterd. Eric Koevoets gaf een feilloze uitvoering en fraaie vertolking.
Mij viel direct de bijzondere interpretatie op van 'Dies sind die heil'gen zehn Gebot.' Desgevraagd gaf Eric Koevoets mij achteraf een toelichting die goed aansluit bij wat ik in mijn preken over de Tien Woorden heb uitgelegd.

automobilist

Zelf had ik het tot voor kort niet gedacht - maar ik word weer automobilist.
De voortgaande werkzaamheden op het spoor, vooral op de zondagen, de treinuitval en de verruwing in de treinen bezorgen mij stress. Autorijden geeft meer onafhankelijkheid en in de avonduren kan ik eerder thuis zijn zodat ik (een vroege slaper) aan voldoende nachtrust kom.

mei 2017

Rome

Opnieuw in Rome geweest - een geweldige ervaring. Dat verzacht de teleurstelling in de Italiaanse spoorwegen, tengevolge van een zeer langdurige stremming.
Rome blijft me fascineren, temeer omdat ik regelmatig van de 'gebaande wegen' ben afgeweken. Roma aeterna, de eeuwige stad!

voorjaar 2017

vreemde talen

Wat te doen in de vrijgekomen tijd? Die is snel gevuld: met leren van Italiaans, nuttig voor mijn vakantie in Rome.
De kennis van het Latijn (altijd bijgehouden door het bestuderen en zingen van het gregoriaans) is hierbij voor mij een reuze steun.

afscheid van sensoor

Eén van de gevolgen van mijn tinnitus is vermoeidheid bij langdurige inspanning. Dit laat zich gelden bij de telefoondiensten bij Sensoor die minimaal vier uur duren.
Omdat irritatie en verlies van kwaliteit nadelig zijn voor de bellers, heb ik besloten mijn diensten te beeïndigen. Ik heb bijna zeven jaar bij Sensoor gewerkt.

veertigdagentijd 2017

gregoriaanse vespers

Vermeldenswaard in deze paasvoorbereidingstijd is, dat ik kerkganger ben geweest in de vespers van zondag Judica in het Oud-Katholieke kerkgebouw.
Een perfect gebeden liturgie, een prestatie als je het kleine aantal zangers aanmerkt. Maar het belangrijkste is: de altijddurende lofprijzing.

kersttijd 2016

dienst in de nacht

Aan een kerstdienst laat in de avond kan ik om gezondheidsredenen niet deelnemen. Wel kan ik halverwege de nacht opstaan om aan de telefoon te zitten: de late nachtdienst van Sensoor.
Juist in deze tijd van huiselijke gezelligheid, gaat menigeen gebukt onder eenzaamheid. Naar hen luisteren, er voor hen zijn, is dan mijn kerstliturgie.

november 2016

herman stevens

Wekelijks ben ik twee, soms drie keer in Rotterdam en ga dan naar Kralingen. Bij toeval ontdekte ik de romans van Herman Stevens. Hij is een niet zo bekende maar lezenswaardige schrijver.
Zijn werk is semi-autobiografisch en speelt zich voor een groot deel af in het Kralingen van de jaren zestig en zeventig. Zo gaat een stadswijk leven!

allerzielen

Een belangrijk zangstuk in de liturgie van Allerzielen (2 november) is het Requiem Aeternam. Wij hebben dat in de St Lambertuskerk op lichte en frisse wijze gezongen.
Zo wordt voelbaar dat het hier niet om dodenbeklag maar om opstanding gaat.

herfst 2016

schola cantorum in Zierikzee

Zo nu en dan ga ik voor in de lutherse gemeente te Zierikzee, één van mijn standplaatsen in het verleden.
Tot mijn vreugde is er een kleine schola cantorum opgericht. Jac Horde heeft de leiding. Doelstelling is: ondersteuning van de gemeente in de liturgieviering.

gregoriaans zingen

In mijn derde jaar in de gregoriaanse schola van de St Lambertuskerk ontdek ik de waarde van een beschouwing door één van mijn vroegere Dordtse scholaleden: gregoriaans zingen is het pure stemgebruik, het is basis van alle zang.

zomer 2016

zonder auto...

Het me meest bijgeblevene van de afgelopen zomervakantie in Limburg is: wij hebben hem zonder auto doorgebracht!
Je vreest eerst tijdverlies en gebrek aan actieradius. Maar later kom je tot de conclusie:
ons tempo gaat omlaag, we worden er rustiger door en we zien 'het kleine' beter!

voorjaar 2016

gregoriaans Pasen

Het is me in de vele jaren als dienstdoend predikant nooit gelukt: de gregoriaanse onderdelen van de Diensten in de Goede Week en op het Hoogfeest van Pasen zingen.
In de St Lambertuskerk hebben we o.l.v. Eric Koevoets ze grondig ingestudeerd.
Een hoogtepunt in dit tijdvak!

winter 2015

volop te doen

De eerste maanden van 2016 – een periode met veel en divers werk. Veel aandacht ging uit naar mijn taken bij Sensoor, waar ik weer als mentor ingeschakeld ben.
Huishouden, studie en preekschrijven, literatuur en enkele Linux distributies zorgden er voor dat alle overige tijd gevuld was.

2 november 2015

allerzielen

Medewerking als koorzanger heb ik verleend aan een indrukwekkende requiem-viering in de St Lambertuskerk.
De klassieke Latijnse gezangen zijn zo krachtig; zij geven troost.

30 oktober 2015

uitvaart dhr Vermeulen

Mooi en waardevol was het afscheid van dhr A.J. Vermeulen, op de begraafplaats Essenhof. Meneer Vermeulen is jarenlang kerkenraadsvoorzitter geweest.
Wilt u mijn toespraak lezen, klik dan hier.

september 2015

gregoriaans zingen

Mijn tweede jaar als koorzanger in de Latijnse liturgie is begonnen. Ik ga soepeler met de gezangen om. Ook heb ik veel aan de deskundige uitleg van de koorleider Eric Koevoets.

zomer 2015

Boek van Jona Lendering

Deze tijd is voor mij gunstig om in mijn studententijd opgedane kennis op te frissen. Het mooiste is wanneer dit mogelijk is met behulp van een boek dat bij de tijd is. 'Israël verdeeld' van de classicus Jona Lendering is zo'n boek. Opfrissen wordt dan zoals het moet zijn: kennis opnieuw laten functioneren.

Jona Lendering, Israël verdeeld.
ISBN 978 90 253 0390 7  € 20,00
mijn bespreking: klik hier

Winterswijk

Welke verrassingen worden je bereid wanneer je vakantie houdt in een stukje Nederland waar je nooit eerder geweest bent! Winterswijk was de plaats die deze zomervakantie onze uitvalsbasis was. De bodemgesteldheid en de bijbehorende flora en fauna daar zijn bijzonder voor ons land.

afscheid van de Schola

In juni ben ik gestopt met het zingen in de Interkerkelijke Schola Cantorum Dordrecht e.o. Als een van de oprichters van dit koor kan ik terugkijken op een lidmaatschap van 31 jaar. Het werk is nog niet helemaal gedaan: de website is door mij opgezet en wordt thans overgedragen aan de koorleider.

voorjaar 2015

oponthoud

De lentemaanden moest ik doorbengen met veel ongemak: een liesbreuk en de operatie gevolgd door vervelende nasleep hebben veel verlies aan energie en concentratie tot gevolg gehad. Een voorjaarsvakantie heeft me goed gedaan

winter 2014

gregoriaans: tekst primair

Natuurlijk, het gregoriaans klinkt prachtig en daaraan ontleent het zijn populariteit. Maar de bijbeltekst staat op de eerste plaats.
Gregoriaans vertolkt, door het leggen van muzikale accenten. Zo gaat de tekst tot mij spreken.

tijd voor literatuur

Het is de meeste dienstdoende predikanten niet gegeven: ruime tijd voor het lezen van literatuur. Maar mijn lange sabbatical geeft mij de kans om me te verdiepen in het werk van schrijvers als Joseph Roth en Thomas Mann.
Mijn boekhandelaar beval mij Sándor Márai aan. Zijn boeken fascineren mij om hun thematiek en taalgebruik.

november 2014

het gregoriaans van de mis

Bijna elke week twee maal een half uur gregoriaans repeteren en daarna de Hoogmis van zondagochtend - het is een pittige klus... Het gregoriaans van de vespers is anders, eenvoudiger, meer met het oog op het gebed tot stand gekomen.
Het zal wel méér dan een jaar kosten om in de wisselende misgezangen thuis te raken.

4 oktober 2014

jubileum van de schola

Op deze dag hebben wij als zangers en vrienden van de Interkerkelijke Schola Dordrecht e.o. het dertigjarig bestaan gevierd.
Omdat wij ons nauw aansluiten bij het kerkelijk jaar, hebben wij de vespers van St Franciscus gezongen. Daaraan vooraf gingen een lezing over de gregoriaanse hymnes door Monique Tonino en kooorzang van La Confiance o.l.v. Eric Koevoets.

herfst 2014

bijles opnieuw begonnen

De bijles klassiek Grieks (zie het meibericht van dit jaar) heb ik opnieuw opgezet. Mijn leerling is helaas blijven zitten.
Het enige voordeel dat ik hierin zie, is: we kunnen nu een nieuwe start maken en een solide basis leggen.

september 2014

gregoriaanse gezangen

Het is wel duidelijk waar mijn persoonlijke voorkeur op kerkelijk terrein ligt: de Latijnse Liturgie
Een nieuwe kans om in dit soort vieringen gregoriaanse gezangen te zingen, wordt mij geboden in de St Lambertuskerk te Rotterdam. Daar word ik lid van de schola die het gregoriaans voor zijn rekening neemt.

juni 2014

tridentijnse liturgie

De Tridentijnse Eucharistieviering in de Kathedraal te Utrecht volgt de regels en aanwijzingen van het Concilie van Trente. Paus Benedictus XVI heeft ruimte gegeven om de Eucharistie weer volgens deze ritus te vieren.
Ik was thuis in deze fraaie plechtigheid, waarvan rust uitstraalde.

mei 2014

bijles geven

Aan een leerling van het gynmasium waarop mijn vrouw lesgeeft, geef ik sinds kort bijles in klassiek Grieks. De overgang naar het volgende leerjaar staat op het spel.
Het oude lerarenbloed en de liefde voor de klassieke talen zijn ook drijfveren om dit werk te doen.

april 2014

Bonhoeffer lezen

Wat mij bij Bonhoeffer fascineert, is zijn grote kennis van - en serieuze omgang met de lutherse belijdenisgeschriften. Bonhoeffer heeft nooit de bestudering van de klassieke theologie opgegeven -  het zij hun gezegd, die uitsluitend moderne ideeën bij hem willen lezen.
In zeer bepaalde zin was hij zijn tijd vooruit: hij schreef zoekend en tastend over de aanwezigheid van God en over de verantwoordelijkheid van de moderne gelovige die ervaart dat God afwezig is.

maart 2014

binnen en buiten de kerk

Wat worden geloof, mening en kennis toch door elkaar gehaald ...
In mijn kerkelijke pastoraat waren er randkerkelijken die niet accepteerden dat kennis, verworven in de kerk van hun jeugd, bijgesteld of achterhaald is. En wat hoor ik buiten de kerk? Iemand met wie ik bij Sensoor samenwerk, zei: "Ik heb niks met geloof. Maar wel met spiritualiteit."
Geloven en geloof hebben echter een Joodse achtergrond: ze gaan over het vertrouwen in de ander en over de betrouwbaarheid van ons gedrag.

februari 2014

latijnse vespers

Mijn gregoriaanse koor (klik hier) bereidt zich voor op een, voor haar doen, groot aantal vespers in de 70- en 40-dagen tijd. Dit initiatief beoogt een meer intense betrokkenheid van de zangers op de samenhang van de teksten, de muziek en de zondagen in deze tijd van het kerkelijk jaar.
Wij vormen zo een liturgerende gemeenschap met een geheel eigen identiteit.

jaarwisseling

contacten op straat

Eén van mijn kerkelijke hoogleraren had in 1974 tips voor de studenten, voor wanneer zij pas predikant zouden zijn. ¨Neem een hond,¨ zei hij, ¨en ga er mee wandelen. U krijgt gegarandeerd gesprekken en contacten in uw buurt.¨
Het is waar gebleken, nu ik een hond uitlaat als onderdeel van mijn werk als buddy.
Behalve interessante gesprekken met hondenbezitters krijg ik ook meer inzicht in die merkwaardige band die er bestaat tussen hond en baas of bazin...

september 2013

voortgang sabbatical

Mijn sabbatical kan ik gelukkig zelf laten voortgaan. De combinatie van diaconaal werk en studie bevalt mij prima. Het eerste heeft uitbreiding gekregen: ik ben ‘buddy’ geworden. Is de Sensoor-arbeid ‘zonder gezichten,’ nu luister ik terwijl in de nabijheid van een concrete persoon ben.
Bij Sensoor draai ik extra nachtdiensten, die vallen in de vroege ochtend.

augustus 2013

zomervacantie

Monique en ik hebben in plaats van de gebruikelijk ‘één’ grote´ vacantie van twee kleine genoten. De eerste was in Mainz: een mooie stad aan de Rijn, niet al te druk, vriendelijke mensen. Het heeft wel wat, in een aantal dagen een stad verkennen. Het spannende daarvan woog gelukkig op tegen de hitte! De tweede periode was in Zuid-Limburg: een periode van ontspanning en lichaamsbeweging.

juni 2013

russisch-orthodoxen

Mijn eerste kennismaking met de Russisch-orhodoxen in Amsterdam was in de jaren tachtig. Zij kerkten toen in een klein onderkomen achter De Duif, aan de Prinsengracht. Nu hebben zij een grote kerk aan de Lijnbaansgracht. De groep is explosief gegroeid. Meer dan 200 kerkgangers vieren de Liturgie. Mét deze vaste vormgeving gaan gepaard: het ongedwongen samen zijn en het practiseren van eigen devotie. Zo vormen zij ‘het huisgezin van God’.

mei 2013

reis in Frankrijk

Niet te warm en niet te druk -  prima voorwaarden voor een reis in Frankrijk. Met een vriend heb ik lange tochten gemaakt door Champagne en Bourgondië. Een hoogtepunt, letterlijk en figuurlijk, was Vézelay. De basiliek is een pelgrimskerk en bemiddelt in velerlei opzicht een grote spirituele kracht. Ik ben me daarvan bewust geweest, in mijn vierde bezoek aan deze kerk.

april 2013

retraite

De periode van lichamelijk herstel - die langer ging duren dan ik had gedacht - heeft een afsluiting gekregen gedurende mijn retraite bij de Benedictijnen van Mamelis (Vaals). De gezonde lucht en het goede eten samen met het klassieke Latijnse officie van de monniken brachten mij in balans: geestelijk en lichamelijk.
Zo kan ik de studie weer oppakken en krijgt mijn sabbatical zijn vervolg.

februari 2013

thuiskomen

In teksten van mensen die over hun spirituele ervaringen vertellen, lees je deze uitdrukking wel eens: thuiskomen.
ik heb het op zondag 10 februari weer ondervonden. Ik was in de St Jacobus de Meerdere, Den Haag, en woonde daar de Latijnse Hoogmis bij. Het is dit soort Liturgie die in 1976 mij, piepjonge, bijna afgestudeerde theologiestudent, diep geraakt heeft en mij bij het geloof en bij de Kerk bewaard heeft.
Vieringen als deze zijn schaars in Nederland. Daar kom ik thuis.

januari 2013

na mijn opname

Velen hebben al een persoonlijk woord van dank van mij ontvangen, maar, voor het geval ik dat iemand vergeet:
ik bedank via deze pagina iedereen die mij op enigerlei manier sterkte heeft gewenst gedurende en na mijn ziekenhuisopname.
Al met al was deze periode in het ASZ Dordtwijk voor mij (die nog nooit in een ziekenhuis heeft gelegen) een ingrijpende gebeurtenis.

december 2012

a capella zingen

In deze maand heb ik de indruk gekregen dat wij nu op verantwoorde wijze het Gregoriaans a capella zingen.
Ely Stuurman, die dit jaar is aangetreden als koorleider nadat Ben Odijk was teruggetreden, is met de Interkerkelijke Schola Cantorum Dordrecht e.o. een nieuwe weg ingeslagen.
In feite is die weg niet nieuw. Gregoriaans wordt vanouds a capella gezongen.
Gregoriaans op een orgel begeleiden is niet verkeerd maar het moet wel goed gedaan worden. Ben Odijk is iemand die de kunst van het Gregoriaans begeleiden uitnemend beheerst.

linux

Veel tijd besteed ik aan fijnstemmen van mijn Ubuntu installatie. Eens een variant in de distro's proberen is spannnend: bijvoorbeeld Mint.

september 2012

Suicide

Het werk voor de telefonische luisterdienst Sensoor vergt veel tijd en energie. Tijd: omdat ik nu, gedurende de 'senoriorenvakantie', extra diensten doe. Energie: omdat ik inmiddels binnen de organisatie mentor geworden ben en een aspirant vrijwilliger begeleid, en ook trainingen volg.
Een van die trainingen is een studiedag aangeboden door 113Online en Sensoor samen. Het onderwerp is zelfdoding. Daarover kan men bij 113Online bellen, chatten of e-mailen.
Toen ik Viktor Staudt in het programma De Wereld Draait Door zijn boek zag presenteren, besloot ik het te lezen. Nu ik het uitgelezen heb, moet ik er vaak aan denken. Het is een indringende voorbereiding op de training.

Viktor Staudt, Het verhaal van mijn zelfmoord.
ISBN 978 90 468 0897 9  € 18,95

zomer 2012

opruimen, linux en de liturgie

Ogenschijnlijk hebben de drie zaken in de titel niets met elkaar te maken. De overeenkomst is dat ik mij op alle drie van harte gestort heb.
Opruimen is een spannende bezigheid. Je komt veel materiaal van vroeger tegen, over onderwerpen die toen mijn aandacht opeisten. Het zegt wel wat als ik veel materiaal kan weggooien. Wat ik houd, hoop ik ooit nog eens te kunnen gebruiken.
Linux installeren en naar mijn hand zetten is een langgekoesterde wens. Mandriva en Ubuntu draaien nu beide. Ik zal een keuze maken en dan afzien van Windows 8.
Nu ik op de vrije zondagen een kerkzwerver ben geworden, heb ik de kans om liturgische vieringen mee te maken. Meest recent: de liturgie in de Russisch Orthodoxe Kerk in Rotterdam. Ik denk er nog met ontroering aan terug. Hier ben ik, naar mijn gevoel, dicht bij de bron.

april 2012

donkere metten en lauden

In de afgelopen maanden heb ik meegedaan aan een project: het instuderen van de gregoriaanse liturgie van Goede Vrijdagavond: de donkere metten en lauden.
Het projectkoor (klik hier voor de webpagina) zingt ze op 6 maart in Grote - of St Laurenskerk te Rotterdam. De aanvang is 21.30 u.

Thomas Naastepad en Shell

Eén van de theologen die op mij grote invloed hebben gehad is Th.J.M. Naastepad, 'Thomas' voor de deelnemers aan zijn leerhuis.
Ik moest aan hem denken bij een bericht op 4 april over schone diesel. Shell heeft deze milieuvriendelijke variant ontwikkeld.
Thomas Naastepad liet zich regelmatig fel en kritisch uit over Shell. Maar eens zei hij: 'Milieuproblemen moeten op wereldschaal worden aangepakt. Shell zou dat aan kunnen, die heeft de allure...'

studie over het oerchristendom

Langzamerhand raak ik er weer in: mijn studieonderwerp over 'het oerchristendom.' Het gaat over het doorgeven van de prediking van Jezus en over de daaropvolgende vorming van groepen die aan deze prediking gestalte gaven met de daad.
Dit onderzoek bouwt voort op alles wat ik aan nieuwe kennis heb gepresenteerd op de studiekring van de lutherse kerk Dordrecht.

wat ik ben ...

Herhaaldelijk bereikt mij de vraag 'wat ik eigenlijk ben' : met emeritaat of 'er mee opgehouden' of 'geen dominee meer.'
In principe is men predikant voor het leven. In mijn geval is er sprake van: predikant, eervol van de ambtelijke dienst ontheven en gedurende vier jaren beroepbaar.

maart 2012

moeder Baan overleden

Na een hapererende start van mijn sabbatical (tien dagen zware griep, medio januari) overleed op 2 februari mijn moeder in de leeftijd van 87 jaar. De verzorgster van de thuiszorg was nog niet gekomen, ik heb zelf mijn moeder gevonden.
Van rust en studie was in de weken die volgden geen sprake. Mensen uit de vrienden- en kenniskring, de kerk, de koren en de telefonische hulpdienst hebben mij op hartverwarmende manier gesteund. Ik dank hen mede namens mijn echtgenote. Hier leest u het In Memoriam.

december 2011

einde van mijn predikantschap in Dordrecht

Op 25 december heeft de lutherse gemeente na de Eredienst stilgestaan bij mijn vertrek als beroepen predikant.
Enkele foto's, genomen tijdens de Eredienst en in de gemeentezaal gedurende het officiële afscheid kunt u hier bekijken.